Najwcześniej zapisanymi polskimi wyrazami są nazwy (plemion, miejscowości i rzek).

• IX w. - GEOGRAF BAWARSKI - geograficzno - historyczny opis anonimowego autora, sporządzony w Bawarii. Rejestruje plemienne terytoria środkowej Europy i te, które zamieszkiwały obszary późniejszego państwa polskiego: Wiślanie, Goplanie, Lędzicy, Ślężanie, Dziadoszanie, Opolanie.
• X w. - DAGOME IUDEX - dokument, w którym Mieszko oddaje swoje państwo w opiekę papieża. Polskie nazwy: Kraków, Odra, Prusowie, Rusowie, Gniezno, Szczecin.
• XI w. - KRONIKA THIETMARA - dokument, zawierający polskie nazwy rzek, grodów i plemion: Dziadoszycy, Ślężanie, Głogów, Krosno, Niemcza, Wrocław, Odra, Bóbr. Wymienia także imię polskiego władcy Bolesława Chrobrego.
• 1136 - BULLA GNIEŹNIEŃSKA - bulla papieża Innocentego II do biskupa gnieźnieńskiego. 410 polskich wyrazów, tzn. nazw miejscowych i osobowych. Nazwy miejscowe dzielimy na cztery grupy: nazwy związane z ukształtowaniem terenu (Dębnica od dół), nazwy utworzone od nazw osobowych ( Janowice - Jan), nazwy oznaczające założyciela osady (Janowicy - Janowice), nazwy osad służebnych (Koniarze - koń). Nazwy osobowe także dzielimy na cztery grupy: staroplskie imiona dwuczłonowe (Bogumił), skróty imion dwuczłonowych (Sławik - Sławomir), imiona przezwiskowe (Gęba), imiona obcojęzyczne (Piotr). Nazwy występujące w Bulli mówią wiele o świadomości ówczesnych ludzi, informują o ich zajęciach. Stanowią także materiał do badania nad słowotwórstwem i początkami polskiej ortografii.
• 1270 - KSIĘGA HENRYKOWSKA - dokument, zawierający dzieje klasztoru cystersów w Henrykowie. Zawiera pierwsze polskie zdanie "Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj", które wypowiedział chłop do swojej żony mielącej na żarnach.
• XIII w. - BOGURODZICA - najdawniejsza pieśń polska, wzorowana na hymnach grecko - bizantyjskich, o czym świadczy wyraz Bogurodzica. Najstarsza część pieśni składała się z 2 zwrotek. Pierwsza skierowana jest bezpośrednio do Matki Boskiej z prośbą o wstawiennictwo u Syna, by zechciał wysłuchać ludzkie prośby. Druga, skierowana jest do Syna Bożego, zawiera błagania o "zbożny pobyt' na ziemi i "rajski przebyt" po śmierci. Pieśń ta jest źródłem informacji o słownictwie i formach gramatycznych ówczesnej polszczyzny.
• XIV w. - KAZANIA ŚWIĘTOKRZYSKIE - dokument przedstawiający odmiany małopolskiej polszczyzny oraz początek oficjalnego języka pisanego.
• XV w. - KAZANIA GNIEŹNIEŃSKIE - dokument przedstawiający odmiany wielkopolskiej polszczyzny oraz początek potocznego języka mówionego.
• koniec XIV w. - PSAŁTERZ FLORIAŃSKI - obejmuje 150 psalmów, podarek od mieszczan krakowskich dla Królowej Jadwigi.
• 1455 - BIBLIA KRÓLOWEJ ZOFII - 185 kartek zachowanych.